Risico’s voorkomen met rente-afdekking

PensioenUpdate#48

Als pensioenfonds hebben we de plicht om het pensioenvermogen zo goed mogelijk te beheren. Deze plicht hebben we om de opgebouwde pensioenuitkeringen altijd te kunnen verzorgen. Het vermogen in het fonds moet groot genoeg zijn om aan onze huidige en toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen.

De rol van de rente op onze verplichtingen

Op ons vermogen krijgen we rente. De hoogte van de rente en de gemiddelde looptijd hebben invloed op de hoogte van het benodigd vermogen. Hoe hoger de rente, hoe minder geld we nu in kas nodig hebben voor de toekomstige pensioenbetalingen. Hoe lager de rente hoe meer geld we nu in kas nodig hebben voor de toekomstige pensioenbetalingen.

Onderstaande tabel laat zien hoeveel geld we als pensioenfonds in kas moet hebben om €1.000 aan pensioenbetalingen te kunnen doen. De gemiddelde looptijd voor ons fonds bedraagt 16 jaar. In de tabel ziet u dat hoe lager de rente hoe meer geld we in kas nodig hebben. Bij een hoge rente hebben we minder geld in kas nodig.

Pensioenverplichting is 1000 Euro bij een looptijd van 16 jaar

Rekenrente %

-1

0

1

2

3

4

5

Benodigd vermogen

1174

1000

853

728

623

534

458

Toelichting op de tabel:

Stel dat we €1.000 nodig hebben voor de pensioenbetalingen. Dan hebben we bij een rente van 2% €728 in kas nodig hiervoor. Bij een negatieve rente van -1% hebben we €1.174 in kas nodig. Om dit risico op te vangen maken we gebruik van rente-afdekking. 

Actuele dekkingsgraad

De actuele dekkingsgraad geeft de financiële gezondheid van ons fonds aan. Deze berekenen we elke maand. Een dekkingsgraad van 100% wil zeggen dat we precies genoeg geld in kas hebben om de pensioenbetalingen te doen.

Een voorbeeld:

Stel: we hebben een dekkingsgraad van 100%. Dit wil zeggen dat we precies genoeg vermogen hebben om de pensioenbetalingen te doen. Als de rente dan 2% is hebben we €728 nodig voor de pensioenbetalingen. Indien de rente stijgt neemt de dekkingsgraad toe (we hebben dan meer geld dan dat we moeten uitbetalen). Bij een  daling van de rente naar -1% heeft het fonds een te kort om aan de pensioenverplichtingen van €1.000 te voldoen. Om een te kort te voorkomen maken we gebruik van rente-afdekking.

Risico bij hoge én lage rente

Een groot risico voor een pensioenfonds is een daling in rente. Voor een investeerder is dit net andersom. Een investeerder is bij een hogere rente veel meer geld kwijt aan het terugbetalen. Het gevolg is minder winst of zelfs een verlies. Omdat we beleggen hebben we naast onze rol als pensioenfonds ook de rol van investeerder. We hebben dus verschillende belangen bij de rol van de rente. Zie onderstaande tabel de invloed van de rente op een investeerder.

Investeerder leent 1000 Euro met een looptijd van 16 jaar

Rente

-1

0

1

2

3

4

5

Aflossing + rente

853

1000

1174

1382

1628

1922

2272

 Twee voorbeelden uit de tabel.

  • Bij een negatieve rente van -1% hebben we maar €853 nodig om €1.000 te investeren.
  • Bij een positieve rente van 5% hebben we €2.272 nodig om €1.000 te investeren.

Hoe werkt een rente-afdekking?

Kort gezegd een pensioenfonds wil een lagere rente voorkomen, terwijl een investeerder een hogere rente wil voorkomen. Banken en/of verzekeraars brengen deze belangen bij elkaar doormiddel van rente derivaten, die de rente-afdekking verzorgen. Bij een stijgende rente betaalt het pensioenfonds geld aan de tegenpartij (investeerder). Bij een dalende rente betaalt de tegenpartij (investeerder) geld aan het pensioenfonds. Op deze manier zijn de risico’s van het fonds (lagere rente) en de investeerder (hogere rente) afgedekt.